Bất Động Sản
05:59 21-08-2017Hấp dẫn nhà đầu tư ngoại: Sức hút từ M&A
M&A luôn là một kênh đầu tư quan trọng của khối ngoại. Năm 2016, tổng giá trị 5,8 tỷ USD rót cho thị trường M&A Việt Nam đến từ nước ngoài. Xu hướng này sẽ tiếp tục trong năm nay vì nhà đầu tư ngoại có lợi thế rất lớn về vốn và kinh nghiệm trong đầu tư M&A.
Tiền đã sẵn...
Theo số liệu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các quỹ đầu tư nước ngoài hiện còn 1,5 tỷ USD tiền mặt sẵn sàng giải ngân trong 6 tháng cuối năm.
"Nhưng tốc độ giải ngân sẽ còn tùy thuộc vào cổ phiếu của các công ty niêm yết và sự tăng trưởng trên thị trường hiện nay có đáp ứng được nhu cầu của nhà đầu tư nước ngoài hay không", chuyên gia Đinh Thế Hiển nhận xét.
Theo đánh giá của Tổ chức diễn đàn M&A, so với các năm 2015, 2016 thì hoạt động M&A năm 2017 gặp không ít khó khăn. Do đó, năm nay Việt Nam khó có thể kỳ vọng giá trị M&A vượt qua con số 5 tỷ USD.
Điều này có lý do từ tình hình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước và thoái vốn vẫn còn chưa đạt kỳ vọng của giới đầu tư. Trong 6 tháng đầu năm 2017, chỉ 20 công ty Nhà nước tiến hành cổ phần hóa và theo báo cáo của Chính phủ, phần vốn Nhà nước bán ra rất thấp, chỉ đạt 8%. Thực tế, tuy nhà đầu tư nước ngoài đã sẵn sàng về nguồn vốn nhưng họ lại rất cẩn thận chọn lựa, sàng lọc đối tác bắt tay.
Ông Lê Hoàng - Giám đốc mảng M&A của KPMG nhận thấy, phần lớn các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là châu Á rót vốn vào những công ty niêm yết và có tầm nhìn dài hạn. Họ muốn đầu tư dài hạn vào Việt Nam và hưởng lợi từ việc tăng trưởng của nền kinh tế cũng như tăng trưởng của lĩnh vực mà họ đầu tư. Các ngành hấp dẫn giới đầu tư nước ngoài hiện nay là tiêu dùng nhanh, bán lẻ, nhựa, bao bì, bất động sản, du lịch, logistics, bởi đây là những ngành hưởng lợi từ thị trường đông dân và đang gia tăng sức tiêu thụ.
Thời gian tới, thị trường M&A được dự báo sẽ chứng kiến nhiều thương vụ khủng. Đó là động thái thoái vốn từ Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) khi công bố bán tiếp 3,3% vốn cổ phần Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk). SCIC dự kiến sẽ thu về 6.500 - 7.000 tỷ đồng. Đặc biệt, nhiều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm, bày tỏ mong muốn trở thành đối tác chiến lược, thậm chí mua chi phối Habeco, Sabeco. Trong đó, có nhiều tên tuổi sáng giá như Carlsberg Breweries A/S, Carlton & United Breweries (CBU), VBL...
M&A luôn là một kênh đầu tư quan trọng của khối ngoại. Năm 2016, theo Ban tổ chức Diễn đàn M&A Việt Nam, 77% tổng giá trị 5,8 tỷ USD rót cho thị trường M&A Việt Nam là đến từ nước ngoài. Năm nay, ông Phạm Văn Thinh - Tổng giám đốc Deloitte Việt Nam nhận định, xu hướng này vẫn tiếp tục vì nhà đầu tư ngoại có lợi thế rất lớn về vốn và kinh nghiệm trong đầu tư M&A. Ngoài ra, các nhà đầu tư nước ngoài có bề dày kinh doanh, các lợi thế về thị trường và công nghệ, có nền tảng quản trị công ty tốt. Đây là những yếu tố giúp họ dễ dàng thuyết phục các công ty trong nước cùng hợp tác phát triển.
Bên cạnh việc nắm giữ các khoản đầu tư có khả năng sinh lợi cao trong tương lai thông qua phương thức sở hữu cổ phần tại các doanh nghiệp thì Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng (áp dụng từ ngày 15/8/2017) từng được các chuyên gia nhận định là tạo ra kênh đầu tư tiềm năng cho các nhà đầu tư có năng lực, chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản.
Liên quan đến mảng này, Eric N Solberg - Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành quỹ đầu tư EXS Capital chia sẻ, họ đã gắn bó với thị trường Viêt Nam 5 năm nay, đối tác của EXS Capital là SonKim Land, nhà đầu tư này đang cảm thấy hài lòng với những đầu tư tại Việt Nam và hiện chưa có ý định thoái vốn.
Ngược lại, Đại diện của EXS Capital nhấn mạnh, nếu SonKim muốn làm gì đó mà họ thấy có cơ hội, EXS Capital sẽ tham gia hỗ trợ. "Tôi nghĩ để thành công ở thị trường Việt Nam thì chúng ta phải nói "ngôn ngữ" của bản địa", Eric bày tỏ quan điểm về lợi ích của việc "bắt tay" với các đối tác địa phương cho hoạt động đầu tư ở Việt Nam. Vậy với Nghị quyết 42, những quỹ đầu tư như EXS Capital có thể xem đây là cơ hội? Eric N Solberg cho biết, họ đang quan tâm đến cơ hội là một cổ đông nước ngoài trong một ngân hang nội địa, hơn là ngân hang nước ngoài.
"Điều quan trọng là chúng tôi nhìn nhiều hơn vào cơ hội trong bất động sản, lĩnh vực thế mạnh của chúng tôi như bất động sản nghỉ dưỡng, lưu trú, nhà ở...". Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), Nghị quyết thí điểm về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng sẽ góp phần làm lành mạnh hoạt động tín dụng, xử lý hiệu quả tài sản bảo đảm mà phần lớn là bất động sản (BĐS), bởi thực tế cho thấy, khoảng 70% tài sản thế chấp của doanh nghiệp tại các tổ chức tín dụng gắn liền với BĐS.
Liên quan đến vấn đề này, chuyên gia kinh tế, TS. Võ Trí Thành cho rằng, BĐS từ trước đến nay luôn là loại "hang hóa" được các nhà đầu tư cả trong lẫn ngoài nước quan tâm, Nghị quyết 42 mở ra những cơ hội đầu tư cho họ, vấn đề còn lại sẽ là thỏa thuận về giá giữa bên mua và bên bán.
Đến lúc tập trung vào giá trị
Năm 2016, hơn 115 tỷ USD giao dịch M&A được ghi nhận tại khu vực Đông Nam Á, Việt Nam với 5,8 tỷ USD, chiếm khoảng 5% tổng giá trị. Việt Nam vẫn là đối tác nhỏ trong bức tranh này, tuy nhiên so với GDP đây là con số ấn tượng và xu thế sẽ gia tăng cả về số giao dịch lẫn giá trị. Theo ông Jeffrey Pirie - Phó tổng giám đốc Deloitte Đông Nam Á, Đông Nam Á là nhà nhập khẩu vốn quan trọng cho việc phát triển và Việt Nam càng tất yếu trong xu thế đó với nhu cầu vốn ở mức cao hơn.
Jeffrey nhận định, Việt Nam đang chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường hỗn hợp thay cho nền kinh tế tập trung, buộc các doanh nghiệp phải sáng tạo hơn để cạnh tranh. Xu hướng nhân công giá rẻ phải thay đổi sẽ thúc ép tăng trưởng dựa vào năng suất và tìm các phương cách khác biệt hơn trong tương lai. "M&A sẽ là chất xúc tác khiến quá trình này diễn ra nhanh chóng hơn".
Thị trường Việt Nam còn được hậu thuẫn bởi tầng lớp trung lưu gia tăng nhanh sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp thay đổi và khiến M&A tích cực hơn. Tuy nhiên, then chốt cho việc M&A hiệu quả là các kết nối bên trong phải giữ vai trò quan trọng trong chiến lược dài hạn. Các chuyên gia khuyến cáo cần lưu ý kiểm soát những bước phát triển của thị trường tài chính, nhất là đối với những doanh nghiệp lớn, buộc phải có những tập quán hoạt động thương mại lành mạnh và công bằng.
"Để tránh sự bất cập đó cần có phương pháp quản lý đảm bảo hiệu quả để nguồn vốn M&A vào Việt Nam lâu dài chứ không thể "chạy ra chạy vào" làm mất tính ổn định của nền kinh tế. Quan trọng hơn là giảm thiểu rủi ro do bong bóng tài chính, bong bóng tài sản hay vị trí rất dễ xảy ra".
Ông Eric Solberg - Tổng giám đốc EXS Capital nhận định, thị trường giao dịch M&A trong khu vực sẽ có nhiều biến động nhưng xu hướng chung là sẽ đi lên với dự báo tăng trưởng 2-3 lần trong 5 năm tới. Tại Việt Nam, dự báo M&A trong lĩnh vực tiêu dùng và bất động sản tiếp tục sôi động bên cạnh khu vực mới nổi là tài chính.
Ông Jeffrey khuyến cáo việc giảm bớt các thủ tục hành chính để thúc đẩy M&A phải song song với tập trung vào giá trị chứ không đơn thuần về số giao dịch. Việc thay đổi cơ cấu sở hữu cũng phải lành mạnh, tránh bảo hộ và thông tin phải minh bạch.
Tương tự, luật sư Seck Yee Chung của Baker&McKenzie nhận định nhiều yếu tố thuận lợi từ sự cải cách của Việt Nam, một khi chính sách thay đổi tích cực sẽ giúp nhà đầu tư tiên liệu được môi trường pháp lý thì họ sẽ chú trọng đầu tư. Tuy nhiên lại có những quy định quay trở lại như chính sách những năm trước đây và gây bối rối cho nhà đầu tư, chẳng hạn doanh nghiệp nước ngoài phải có giấy phép thực hiện các hoạt động dịch vụ, các ngành nghề quy định... vốn trước đây đã được bãi bỏ. "Việc thay đổi luật cần đảm bảo vươn đến chuẩn mực cao hơn, theo kịp chuẩn quốc tế, đặc biệt những thay đổi liên quan tới bối cảnh kỹ thuật số ngày càng phát triển".
Bên cạnh đó việc tạo điều kiện tốt để doanh nghiệp trong nước hoạt động tốt cũng tạo tiềm năng cho nhà đầu tư. Hiện nay còn có những yếu tố rào cản cho giao dịch M&A như doanh nghiệp tư nhân thiếu các chuẩn bị đầy đủ trước giao dịch; thông tin thiếu nhất quán và minh bạch, chưa chú trọng đầy đủ các chuẩn kế toán, các quy định về thuế và các yêu cầu pháp lý cũng như năng lực quản trị doanh nghiệp.
Các nhà đầu tư Hàn Quốc tiếp tục kỳ vọng vào lĩnh vực bán lẻ vốn đã khá sôi động trong những năm qua. Ông Jacob Hoyeon Won - Giám đốc điều hành Locus Capital Partner, khẳng định: Lĩnh vực bán lẻ được các công ty Hàn Quốc quan tâm cao nhất vì dự báo đây là ngành tăng trưởng nhanh hơn bất cứ ngành nào trong giai đoạn ngắn hạn sắp tới. Ông cho rằng sẽ có nhiều thương vụ M&A bởi các công ty Hàn Quốc trong lĩnh vực này nhưng nhìn chung họ muốn đảm bảo tỷ lệ cổ phần từ trên 50%.
.jpg)
.png)
