Điều khó hiểu trong dự thảo luật thuế tiêu thụ đặc biệt

Ngày 18/7/2017, tại Trung tâm hội nghị Quốc tế, số 11 Lê Hồng Phong, quận Ba Đình, Hà Nội diễn ra hội thảo do hội Dinh dưỡng quốc gia, Soha.vn tổ chức với chủ đề "Phòng chống béo phì, thừa cân ở Việt Nam và cảnh báo của chuyên gia".

Tại hội nghị có sự tham gia của nhiều chuyên gia dinh dưỡng - y tế hàng đầu, đại biểu, doanh nhân, người nổi tiếng đến từ Bộ Y tế, Hội Dinh dưỡng Việt Nam, Viện Dinh dưỡng Việt Nam, Bệnh viện Nhi TƯ, Hiệp hội KHKT an toàn thực phẩm Việt Nam…

Một trong những chủ đề được thảo luận sôi nổi tại hội thảo là dự thảo về luật thế tiêu thụ đặc biệt mới của Bộ Tài chính, với nhận định của cơ quan dự thảo cho rằng tiêu dùng các sản phẩm nước ngọt là nguyên nhân của chứng béo phì ở người Việt, đặc biệt là ở trẻ em.

Trước vấn đề này, Thạc sĩ Phạm Thị Ngọc – đại diện Hội Khoa học Kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam đặt câu hỏi liệu chính sách tăng thuế của cơ quan dự thảo có hiệu quả trong việc kiểm soát thừa cân, béo phì hay không.

Thạc sĩ Phạm Thị Ngọc – đại diện Hội Khoa học Kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam.

"Chúng ta đều đồng ý rằng béo phì thì cần có những biện pháp để kiểm soát, phòng chống hiệu quả. Các chuyên gia chỉ ra rằng chúng ta phải tăng cường truyền thông, thay đổi hành vi nhận thức, nhưng gần đây, vấn đề này được đưa vào chính sách của Việt Nam thông qua dự thảo luật thuế TTĐB bổ sung, tăng thuế với các sản phẩm đồ uống công nghiệp.

Các mặt hàng được đề nghị bổ sung tăng thuế bao gồm nước có gas, nước không gas, tăng lực, trà cà phê sản xuất công nghiệp với lý do là các sản phẩm này được ban dự thảo coi là một trong những thực phẩm nguyên nhân gây nên bệnh thừa cân béo phì.

Trong khi đó, các báo cáo của chuyên gia dinh dưỡng không cho thấy mối liên quan giữa béo phì thừa cân với vấn đề mà bộ tài chính đưa ra. Như vậy, chính sách này liệu có hiệu quả trong kiểm soát thừa cân béo phì hay không?", bà Ngọc đặt câu hỏi.

Trả lời về câu chuyện đánh thuế nhằm phòng chống béo phì, TS Từ Ngữ - Tổng Thư ký Hội Dinh dưỡng Việt Nam đặt ra thắc mắc về bằng chứng khoa học của dự thảo nào. Ông cho biết, phần lớn các chuyên gia tại hội thảo đều không thể chỉ ra được mối luên quan giữa nước ngọt, thực phẩm công nghiệp với thừa cân béo phì, vì vậy, nếu lấy đây là nguyên nhân để đưa ra luật thuế sẽ trở nên khiên cưỡng và thiếu cơ sở.

TS Từ Ngữ - Tổng Thư ký Hội Dinh dưỡng Việt Nam.

"Ý tôi là ta đưa ra một vấn đề thì không thể làm một cách cảm tính được, phải có số liệu. Trong khoa học, khi khảo sát một vấn đề cần có hai nội dung gồm định lượng và định tính.

Hiện nay ta mới nói đến định tính, tức là đưa ra các nhận định sản phẩm này có thể gây ra tác động A, B… và phỏng vấn một số người; còn định lượng phải trả lời được câu hỏi sử dụng bao nhiêu gram đường một ngày thì có thể gây ra béo phì lại chưa có.

Đó là vấn đề về bằng chứng khoa học, và cần phải có trước khi thông qua bất cứ vấn đề gì", TS Từ Ngữ nêu quan điểm.

TS. BS Phạm Quang Thuận thuộc Bệnh viện Thể thao Việt Nam cho rằng môi trường sống tĩnh tại, ít vận động là một trong những nguyên nhân gây bệnh béo phì, thừa cân, và tập thể dục với cường độ vừa phải nhưng đều đặn được xem là một biện pháp dễ thực hiện nhưng có hiệu quả lâu dài đề phòng chống thừa cân, béo phì.

"Những người thừa cân, béo phì thấy thật sự khó khăn ngay cả chỉ để di chuyển loanh quanh do tải trọng cơ học, nguy cơ chấn thương và các vấn đề khác… Đạp xe, các bài tập thể dục dưới nước, bơi, nhất là ở biển hoặc các bể tạo sóng là những loại hình tập luyện dễ thực hiện và đặc biệt hữu ích", TS Thuận chia sẻ.

Thực tế cho thấy, khi nhắc đến các giải pháp để phòng chống thừa cân, béo phì, nhiều chuyên gia y tế cũng nhấn mạnh đến việc thay đổi thói quen sinh hoạt, kết hợp thể thao, thay vì chỉ thực hiện một biện pháp đơn lẻ như giảm một hoặc một số nhóm thực phẩm trong khẩu phần ăn.