Từ ‘làng đại gia’ nhờ nghề livestream hoá ‘thị trấn ma’: Người dân bỏ nhà đi nơi khác sống bởi cách hoạt động ‘cha chung không ai khóc’ khiến ai cũng ế hàng

Nếu trước đây hàng nghìn người tìm đến "làng đại gia" Beixiazhu để làm giàu bằng nghề bán hàng qua livestream thì hiện tại, địa điểm này vắng lặng như chốn không người bởi ai cũng phải bỏ đi nơi khác tìm kế sinh nhai.

Beixiazhu (trung tâm sản xuất Nghĩa Ô, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc) được mệnh danh là ngôi làng "không ngủ" khi bất cứ ngày hay đêm thì các tuyến đường trong làng đều ùn tắc xe chất đầy hàng hóa. Đặc biệt, dù chỉ rộng 22ha với 13.000 cư dân sinh sống, song ngôi làng có tới 1000 công ty thương mại điện tử, 40 chi nhánh của các công ty chuyển phát nhanh cũng như nhiều người làm công việc bán hàng trên livestream.

Nhưng giờ đây, thủ phủ livestream của Trung Quốc đang biến thành "thị trấn ma" khi cuộc cạnh tranh giảm giá đã giết chết hàng loạt doanh nghiệp tại đây, buộc phần lớn thương gia phải chuyển đi và những người ở lại chỉ cố cầm cự.

Một góc nhỏ từng có hàng chục người livestream giờ đây đìu hiu vắng lặng

Hào quang một thời của làng livestream

Vào khoảng năm 2019, khi hoạt động livestream bán hàng trở nên bùng nổ trên các nền tảng video ngắn như Kuaishou Technology và Douyin (phiên bản TikTok của Trung Quốc). Làng Beixiazhu trở thành bệ phóng lý tưởng cho những người năng động muốn khai thác ngành công nghiệp đầy hứa hẹn danh tiếng và sự giàu có thông qua phát trực tiếp.

Ngày nay, di sản vẫn còn lưu lại trong 99 ngôi nhà từng là nơi ở của những "chiến thần livestream". Các biển hiệu quảng cáo "siêu chuỗi cung ứng" và "sản phẩm phát trực tiếp bán chạy" vẫn được trưng bày ngay mặt tiền cửa hàng. Trên bức tường cũ kỹ, người ta vẫn có thể nhìn thấy dòng khẩu hiệu phai màu: "Không có ước mơ, tại sao lại đến Nghĩa Ô?".

Nhưng đám đông nhộn nhịp đã biến mất. Cảnh người bán và nhân viên miệt mài đóng đơn hàng cũng không còn.

Một chủ doanh nghiệp, chỉ vào con đường hẹp bên ngoài cửa hàng của mình, cho biết nơi này từng chật cứng xe cộ và người phát trực tiếp. Nếu một sản phẩm nào đó trở nên phổ biến, mọi người sẽ lập tức nhảy vào, bán với giá thấp hơn để đánh bại nhau. Cuối cùng, đến lúc không ai kiếm được tiền thì mọi thứ sụp đổ.

Biển quảng cáo các khóa livestream bán hàng vẫn còn treo kín trên các bức tường ở làng Beixiazhu nhưng thương nhân đã rời đi

Kiểu cạnh tranh khốc liệt đó được gọi là "juan" - một từ đã ăn sâu vào văn hóa kinh doanh ở Trung Quốc trong những năm gần đây. Bắt nguồn từ thuật ngữ tiếng Trung có nghĩa là "sự thoái hóa", juan mô tả một xã hội hoặc ngành ngành công nghiệp bị cuốn vào cuộc đua không ngừng nghỉ nhưng không thực sự phát triển, khi mọi người hạ bệ lẫn nhau bằng giảm giá cho đến khi cạn kiệt mọi nguồn lực.

Cuối tháng trước, chính phủ Trung Quốc đã đột ngột thay đổi chính sách kinh tế vì sự cạnh tranh quá mức đe dọa phá vỡ mục tiêu nâng cấp chuỗi cung ứng của Bắc Kinh. Sự kiện này diễn ra sau khi giới lãnh đạo cấp cao của quốc gia này tuyên bố rõ ràng rằng nên tránh cạnh tranh "theo kiểu thoái hóa".

Và sự sụp đổ của Beixiazhu là câu chuyện cảnh báo cho ngành thương mại điện tử của Trung Quốc, vốn đã lao vào cuộc chiến giá cả khốc liệt kể từ năm ngoái trong bối cảnh kinh tế suy thoái sau đại dịch và chi tiêu trong nước trì trệ.

Những gã khổng lồ trong ngành từ Douyin đến Taobao và Tmall Group của Alibaba Group Holding đã điều chỉnh thuật toán đề xuất của mình để ưu tiên giá rẻ. Nền tảng mua sắm JD.com cũng phát động một chiến dịch trợ cấp lớn và tăng gấp đôi quy mô nền tảng mua sắm giá rẻ của mình.

Nhà điều hành nền tảng mua hàng giảm giá PDD Holdings, đơn vị quản lý Pinduoduo và công ty xuyên biên giới Temu, đã tận dụng xu hướng cắt giảm mua sắm của Trung Quốc để thu hút những người dùng đang quan tâm đến hàng giá rẻ. Doanh nghiệp này ghi nhận tăng trưởng đáng kinh ngạc 90% về cả lợi nhuận và doanh thu vào năm 2023.