clock

Giáo Dục

08:23 22-12-2022

Đừng biến đề kiểm tra môn văn thành cơn ác mộng với học sinh

Học sinh đang bước vào kỳ kiểm tra học kỳ 1. Với môn ngữ văn, qua quan sát, còn có những đề kiểm tra gây khó, vượt quá tầm và yêu cầu cần đạt của chương trình mới.

Học một đằng thi một nẻo

Học sinh (HS) lớp 10 năm nay là lứa HS đặc biệt, bởi các em là thế hệ giao thời, lớp 9 học theo sách giáo khoa cũ, chương trình cũ, lên lớp 10 học sách giáo khoa mới, chương trình mới. Đây cũng là lứa HS đầu tiên ở bậc THPT học theo chương trình GDPT 2018.

Ở năm đầu tiên này, giáo viên (GV) nên cẩn thận và cân nhắc trong cả việc dạy học lẫn kiểm tra đánh giá, để tránh gây hoang mang cho HS. Đặc biệt là trong bài kiểm tra học kỳ 1, “kỳ thi lớn” đầu tiên của các em. Thế nhưng, tình trạng ra đề kiểm tra đánh đố, mơ hồ, phi lý vẫn còn diễn ra.

Học sinh lớp 10 trong giờ học ngữ văn theo chương trình giáo dục phổ thông mới ĐÀO NGỌC THẠCH
Với tinh thần chương trình mới, việc kiểm tra đánh giá không chỉ để ra điểm, mà quan trọng hơn là có những phản hồi kịp thời về năng lực của người học, điều chỉnh việc dạy và học tốt hơn. Trên tinh thần đó, đề kiểm tra phải bám vào yêu cầu cần đạt của chương trình, học cái gì, kiểm tra cái đó.

Đã qua rồi cái thời GV có thể ngồi chờ cảm hứng và ra đề một cách tự do. Yêu cầu cần đạt của chương trình là pháp lệnh, là mức độ tối thiểu người học cần đạt được để có thể lên lớp. Vì vậy, đề kiểm tra cần hướng đến các yêu cầu cần đạt này và đảm bảo đúng mức độ tư duy mà chương trình quy định. Tránh trường hợp tự ý tăng độ khó, tăng mức độ tư duy, gây khó dễ cho HS.

Một điểm mới trong quy định về kiểm tra đánh giá khi dạy theo chương trình mới, đó là ngữ liệu kiểm tra đọc hiểu phải là văn bản mới, nằm ngoài tất cả các bộ SGK hiện hành. Ngữ liệu mới nhưng không có nghĩa là GV tùy tiện muốn hỏi gì thì hỏi. Ngữ liệu mới, nhưng cách hỏi phải đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình.

Chẳng hạn, nhiều trường chọn kiểm tra kỹ năng đọc hiểu văn bản thông tin ở cuối học kỳ 1. Vậy, trước khi ra đề, tổ bộ môn phải xem lại văn bản chương trình ngữ văn 2018 mục Văn bản thông tin (trang 62) và xét xem sẽ kiểm tra yêu cầu cần đạt nào về đọc hiểu hình thức, đọc hiểu nội dung, đọc liên hệ, so sánh, kết nối… để soạn ma trận. Văn bản là mới, nhưng những kỹ năng HS cần có để giải quyết các câu lệnh phải là những gì các em đã được học, dù là bộ sách giáo khoa nào. Và như vậy, những câu hỏi đọc hiểu phải đáp ứng được yêu cầu này.

Hiện nay có tình trạng đề ra văn bản thông tin nhưng không hề hỏi gì về các yêu cầu cần đạt liên quan đến văn bản thông tin. Một số trường ra lại các kiến thức ở năm lớp 8, lớp 9 (không liên quan đến các yêu cầu cần đạt của lớp 10). Cách ra đề này là vi phạm việc thực thi chương trình và làm khó cho HS. Chẳng trách HS hoang mang, vì “học một đằng, thi một nẻo”.

Theo Thanh Niên